Wszystkie świadczenia rodzinne są wypłacane na jasno określonych zasadach. Dzięki nim łatwo określić kiedy rodzicom przysługuje zasiłek rodzinny w Polsce, w Niemczech czy nawet w obu krajach. W związku ze zmianami w sposobie rozpatrywania wniosków o świadczenie 500+ w Polsce, wyjaśniamy jak nowe zasady wpłyną na pobieranie zasiłku Kindergeld w Niemczech.
Zasiłek na dziecko w Polsce – co się zmieniło?
Do tej pory świadczenie w wysokości 500 zł przyznawane było na drugie i kolejne dzieci. Możliwość pobierania zasiłku na pierwsze dziecko miały jedynie osoby, których dochód na członka rodziny nie przekraczał określonej kwoty. Jednak od [WJ1] Od 1 lipca 2019 r. zostały wprowadzone zmiany, dzięki którym świadczenie 500+ przysługuje na wszystkie dzieci do 18 r.ż. bez względu na ilość dzieci czy sytuację majątkową, ponieważ dotychczasowe kryterium dochodowe zostało zniesione.
Dzięki przeniesieniu obsługi świadczenia 500+ do ZUS świadczenie jest obecnie wypłacane szybciej, ale zmienił się sposób rozpatrywania wniosku (najczęściej z korzyścią finansową dla wnioskującego).
Wcześniej świadczenie 500+ było wypłacane przez miejskie lub gminne ośrodki pomocy rodzinie. Następnie, po poinformowaniu organu o pracy jednego z rodziców zagranicą wniosek z MOPS lub GOPS był przesyłany do właściwego urzędu wojewódzkiego. Urząd wojewódzki stwierdzał prawo do świadczenia na podstawie przepisów o koordynacji świadczeń. Oznaczało to, że najczęściej odmawiano prawa do świadczenia rodzinom, które nie były aktywne zawodowo w Polsce (np. z dwojga rodziców tylko jedno jest zatrudnione i miejsce zatrudnienia znajduje się w Niemczech). Świadczenie 500+ decyzją urzędu wojewódzkiego podlegało wtedy zwrotowi, jeżeli zostało wcześniej wypłacone.
Od czerwca 2022 polskie organy odpowiedzialne za politykę społeczną stwierdziły, że świadczenie przysługuje każdorazowo osobom, które mają związek z Polską (np. miejsce interesów życiowych) i których dzieci mieszkają na terenie Polski. Oznacza to, że pomimo obowiązujących unijnych przepisów o koordynacji świadczeń 500+ zasiłek jest wypłacany w zasadzie każdorazowo. Urzędy wojewódzkie otrzymują wciąż do analizy wnioski osób zatrudnionych w innych krajach, ale nie odmawia się prawa do świadczenia 500+ nawet wtedy, gdy żaden z rodziców nie jest zatrudniony w Polsce. Urząd wojewódzki kontaktuje się z zagraniczną instytucją odpowiedzialną za wypłatę tamtejszych świadczeń (np. z Familienkasse w przypadku pracy w Niemczech) i przekazuje te informacje.
Takie działanie (czyli niemalże bezwarunkowe przyznanie zasiłku 500+) jest niezgodne z przepisami o koordynacji świadczeń w Unii Europejskiej, ale nie stoi w sprzeczności z traktatami UE.
Urzędy zagraniczne wciąż działają na podstawie przepisów o koordynacji świadczeń. Oznacza to, że decydują o przyznaniu świadczenia na podstawie analizy sytuacji życiowej rodziców/opiekunów prawnych, czyli sprawdzają czy są oni aktywni zawodowo w Polsce.
W takiej sytuacji rodzice nieaktywni zawodowo w Polsce mogą otrzymać pełne świadczenie Kindergeld oraz 500+. W przypadku zatrudnienia drugiego rodzica w Polsce lub ubezpieczenia w KRUS świadczenie Kindergeld zostanie pomniejszone o wartość świadczeń przysługujących w Polsce.
Kindergeld czy 500+?
Familienkasse wciąż działa w oparciu o przepisy koordynacji świadczeń w Unii Europejskiej, a ich głównym założeniem jest to, że świadczeniobiorca powinien otrzymywać równowartość zasiłku, którego kwota jest wyższa - w tym przypadku niemieckiego Kindergeld. Jednak nie jest to jednoznaczne z wypłatą pełnej kwoty przez Familienkasse, ponieważ najpierw należy ustalić, który kraj jako pierwszy uprawnia nas do pobierania świadczenia.
Pierwszeństwo w wypłacie zasiłku ma państwo, w którym są zatrudnieni rodzice dziecka – oznacza to, że jeśli tylko jeden rodzic pracuje lub obydwoje pracują w tym samym kraju, wtedy to stamtąd będzie wypłacane świadczenie. Jednak w sytuacji, gdy jeden z rodziców pracuje w Niemczech, a drugi w Polsce, należy wziąć pod uwagę dodatkowe kryterium, czyli gdzie przebywają dzieci, na które będzie pobierany zasiłek. Jeśli dzieci przebywają w Niemczech wraz z chociaż jednym rodzicem tam zatrudnionym to niemieckie Familienkasse będzie wypłacać całość świadczenia.
W odwrotnej sytuacji, gdy dzieci przebywają w Polsce i jeden z rodziców jest tutaj oraz pracuje, według Familienkasse w pierwszej kolejności przysługuje świadczenie 500+. Następnie, z racji zatrudnienia w Niemczech drugiego rodzica, możliwe jest wnioskowanie o wypłatę środków przez Familienkasse, jednak nie będzie to cała kwota zasiłku, a różnica pomniejszona o środki otrzymywane już w Polsce.
Polska ze względu na wyżej opisane zmiany wypłaci świadczenie 500+ niemal bezwarunkowo bez względu na powyższe działanie Familienkasse.
Jest więc możliwe wystąpienie w sytuacji, że rodzice są uprawnieni do pobierania całości świadczenia w Niemczech oraz w Polsce.
Pomniejszony Kindergeld o 500+
Niemiecka Kasa Świadczeń Rodzinnych wnikliwie sprawdza sytuację swoich wnioskodawców i weryfikuje, który kraj w ich przypadku ma pierwszeństwo w wypłacaniu świadczenia. Jeśli urzędnicy uznają, że w pierwszej kolejności zasiłek powinien być pobierany w Polsce (ze względu na zatrudnienie jednego z rodziców w Polsce), automatycznie pomniejszają przyznany Kindergeld o wartość świadczeń w Polsce. Nawet jeśli wnioskodawca nie pobiera świadczenia w Polsce. Familienkasse coraz wnikliwiej pyta osoby składające wnioski o sytuację życiową drugiego rodzica, a w przypadku wątpliwości kontaktuje się z urzędem wojewódzkim. Dlatego zatajenie informacji o aktywności zawodowej drugiego rodzica w Polsce jest bardzo niebezpieczne i skutkuje zwrotem nadpłaconego świadczenia Kindergeld oraz w przypadku dużych niedopłat również oskarżeniem o popełnienie przestępstwa w związku z zatajeniem tych informacji.
Pobieranie Kindergeld i złożenie wniosku o 500+ oraz RKO (Rodzinny Kapitał Opiekuńczy)
Rodzinny kapitał opiekuńczy (RKO) można otrzymać w Polsce na dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Świadczenie to nie zależy od dochodu rodziny i wynosi w sumie do 12 tys. zł na drugie i każde kolejne dziecko w rodzinie.
Można zdecydować, czy wypłata świadczenia ma wynosić 500 zł przez 24 miesiące, czy 1 000 zł przez 12 miesięcy, a w okresie wypłaty świadczenia wnioskodawca może raz zdecydować o zmianie wysokości miesięcznej kwoty świadczenia.
Familienkasse coraz częściej prosi o złożenie wniosku o świadczenie 500+ oraz Rodzinny Kapitał Opiekuńczy.
Uwaga, jeżeli drugi rodzic jest aktywny zawodowo w Polsce, to świadczenie Kindergeld powinno być pomniejszone o świadczenie 500+ oraz Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, nawet jeśli wnioskodawca nie złożył jeszcze wniosku o RKO. Ważny jest fakt, że jest do niego uprawniony.
Zachęcamy więc klientów do składania wniosków o świadczenie 500+ oraz RKO.
Czy nadal warto starać się o pomniejszony Kindergeld?
Zdecydowanie warto. Oczywiście, pobieranie świadczenia z obydwu instytucji może wydawać się problematyczne, jednak są to pieniądze, które Ci przysługują. Różnica, którą niemiecki urząd będzie wypłacać to ok. 624 zł miesięcznie (140 euro), a rocznie to dodatkowe 7488 zł wsparcia finansowego na wychowanie Twojego dziecka.
Jeżeli pracujesz na terenie Niemiec i chcesz otrzymać niemieckie świadczenie rodzinne wypełnij poniższy formularz. Pomożemy Ci uzyskać niezbędne informacje.
Poleć znajomych
