Sezonowe i nie tylko wyjazdy do pracy za granicę niosą ze sobą ryzyko natrafienia na nieuczciwą agencję pośredniczącą w zatrudnieniu. Wobec nasilenia się tego zjawiska na przestrzeni ostatnich lat, warto przed wyjazdem dokładnie sprawdzić działalność pośrednika, by uniknąć późniejszego stresu i niepotrzebnych problemów. Poniżej znajdziesz przydatne wskazówki, jak sprawdzić pośrednika.

1. SPRAWDŹ LEGALNOŚĆ AGENCJI PRACY

Pierwszym krokiem jest sprawdzenie, czy wybrana firma, która zamieściła ofertę, posiada certyfikat świadczący o jej wpisie do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia (KRAZ). Taki rejestr jest ogólnokrajowy, a prowadzą go urzędy marszałkowskie w każdym województwie. Dostęp do niego ma każdy – wystarczy wejść na stronę www. kraz.praca.gov.pl. Z posiadania certyfikatu są zwolnione tylko agencje działające w ramach swobody świadczenia usług pochodzące z państw Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz ze Szwajcarii. W takim wypadku agencja zobowiązana jest jedynie poinformować Marszałka o swojej działalności w Polsce. Informacji na temat agencji można również szukać w Wojewódzkich Urzędach Pracy, a także w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).
W Polsce istnieje kilka rodzajów firm, które mogą pośredniczyć w zatrudnieniu. Ich typy oraz opis funkcji reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Uprawnienia i obowiązki każdej z nich różnią się od siebie, a także inaczej wygląda zatrudnienie przez każdą z nich. Agencje pośrednictwa pracy świadczą usługi w zakresie pośrednictwa pracy na terenie Polski oraz pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, to znaczy udzielają pomocy poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia, a pracodawcom w znalezieniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach. Z kolei Agencje doradztwa personalnego świadczą odpłatnie usługi na rzecz pracodawców. Natomiast agencje poradnictwa zawodowego skupiają się na udzieleniu wsparcia w wyborze odpowiedniego zawodu, miejsca zatrudnienia, a także pomagają w doborze kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych. Jeszcze inaczej działają agencje pracy tymczasowej, które same zatrudniają pracowników, a następnie kierują ich do swojego klienta, nazywanego pracodawcą użytkownikiem, w celu wykonywania pracy tymczasowej.

2. DOKŁADNIE PRZESTUDIUJ UMOWĘ

Najważniejszą kwestią przed nawiązaniem współpracy z daną agencją jest dokładne przeanalizowanie umowy. Powinna być ona w języku polskim. W przypadku, kiedy agencja znajduje nam pracodawcę, właściwa umowa o pracę jest podpisywana z pracodawcą. Z agencją mamy tylko umowę na skierowanie do pracy, która ustala warunki naszego przyszłego zatrudnienia. W takiej umowie muszą się znaleźć takie punkty jak:
• nazwa zagranicznego pracodawcy,
• okres zatrudnienia,
• rodzaj oraz warunki pracy i wynagrodzenia (także przysługujące świadczenia socjalne);
• warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych.

Wpisanie nazwy zagranicznego pracodawcy w umowie jest bardzo ważne, gdyż zobowiązuje konkretny podmiot do poniesienia prawnych konsekwencji w przypadku, gdy warunki umowy będą niespełnione przez pracodawcę. Równie istotne jest określenie warunków pracy i wynagrodzenia – musimy przecież wiedzieć, jaką stawkę dostaniemy za wykonywaną pracę. Im więcej szczegółów, tym lepiej, bo dzięki temu możemy być pewni, że w razie ich niespełnienia mamy prawo do podważenia wiarygodności całej umowy z agencją. Na umowie powinny się też znaleźć zapisy odnośnie obowiązków i uprawnień osoby kierowanej do pracy oraz agencji pośredniczącej, kwoty należne agencji zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów oraz zakres odpowiedzialności cywilnej agencji pośredniczącej i pracownika. Ten ostatni punkt jest najważniejszy, gdyż określa zobowiązania stron w sytuacji, gdy wyjazd nie dojdzie do skutku lub gdy pracodawca zmieni zdanie i odmówi zatrudnienia. Czytając i podpisując umowę, oprócz sprawdzenia jej wymogów formalnych, należy także przeanalizować, czy jest ona korzystna dla nas jako pracownika.

Kolejną ważną kwestią w umowach podpisywanych z agencją pośrednictwa pracy są opłaty, jakie ma ponieść pracownik. Zgodnie z ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, osoba kierowana do pracy może być zobowiązana do zwrotu agencji tylko niektórych kosztów, wymienionych w ustawie. Są to faktycznie poniesionych koszty przez agencję, w związku z kierowaniem do pracy za granicą. Ustawa wymienia, że mogą to być koszty np. dojazdu i powrotu osoby kierowanej do pracy, wydania wizy, badań lekarskich i tłumaczenia dokumentów – tylko i wyłącznie pod warunkiem wyszczególnienia tych opłat w umowie z osobą korzystającą z usług pośrednika. Wszelkiego innego rodzaju opłaty, w tym opłaty za znalezienie pracy są nielegalne.
Zapisy umowy zawieranej między agencją pracy tymczasowej a pracownikiem tymczasowym powinny natomiast określać:
• strony umowy
• jej rodzaj i datę zawarcia
• wskazywać pracodawcę użytkownika (przedsiębiorstwo, gdzie będzie wykonywana praca)
• okres wykonywania pracy tymczasowej na jego rzecz
• warunki zatrudnienia
• rodzaj i wymiar czasu pracy
• miejsce jej wykonywania przez pracownika tymczasowego
• wynagrodzenie za pracę oraz termin i sposób jego wypłacenia przez agencję pracy tymczasowej

Bez któregokolwiek z wyżej wymienionych zapisów nie powinno się podpisywać umowy. Jasno i precyzyjnie określone warunki są gwarancją i podstawą do ewentualnych roszczeń sądowych z tytułu niewypełnienia umowy przez jedną ze stron. Należy także pamiętać, że w umowie o pracę zawartą z agencją pracy tymczasowej na czas określony, strony mogą wprowadzić zapis o wcześniejszym rozwiązaniu tej umowy – zgodnie z ustawą okres wypowiedzenia wynosi wtedy trzy dni, gdy umowa o pracę została zawarta na okres nieprzekraczający 2 tygodni lub tydzień, gdy umowa o pracę została zawarta na okres dłuższy niż 2 tygodnie.

Oba rodzaje umów o pracę, aby były ważne muszą być sporządzone w formie pisemnej przed rozpoczęciem pracy. Jedynie agencje pracy tymczasowej mogą zawrzeć umowę ustną z pracownikiem, ale jej warunki muszą zostać poświadczone na piśmie pracownikowi najpóźniej w 2 dniu jego pracy.

3. SPRAWDZAJ, SPRAWDZAJ I JESZCZE RAZ SPRAWDZAJ

Decydując się na usługi danej agencji, warto poświęcić swój czas również na sprawdzenie, czy wybrana agencja posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i adekwatne doświadczenie w swojej branży. Przed podpisaniem umowy należy zbadać wszystkie kontrowersyjne naszym zdaniem zapisy, których konsekwencji nie jesteśmy pewni. By rozwiać nasze wątpliwości możemy poprosić o pomoc prawnika lub skontaktować się z Departamentem Rynku Pracy MPiPS.

Im lepiej sprawdzimy naszego przyszłego pracodawcę (czy to agencji pośrednictwa pracy czy też zagranicznego przedsiębiorcy) zanim wyjedziemy do pracy, tym bardziej będziemy bezpieczni na miejscu. Mimo wysokich kar, które są przewidziane dla nieuczciwych pośredników (grzywna w postaci 3 tysięcy złotych lub w przypadku oszustwa nawet kara pozbawienia wolności), niestety wciąż dochodzi do nadużyć czy łamania przepisów. Warto zachować więc ostrożność i zadbać o siebie oraz o swoje bezpieczeństwo.

Artykuł opracowany przez ekspertów z portalu www.pracujwunii.pl